Ο χάρτης της Ελβετίας με βάση τις πολιτικές απόψεις

Συχνά παρατηρείται στα δημοψηφίσματα στην Ελβετία διαφορετική συμπεριφορά του εκλογικού σώματος μεταξύ πόλεων και επαρχίας ή μεταξύ γαλλόφωνων και γερμανόφωνων περιοχών. Ένα παράδειγμα είναι το δημοψήφισμα της 6^ης Δεκεμβρίου 1992 για την είσοδο ή όχι της χώρας στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο. Το αποτέλεσμα ήταν «Όχι» με 50,3%, με το γερμανόφωνο κομμάτι να καταψηφίζει την πρόταση, ενώ το γαλλόφωνο τμήμα ψήφισε συντριπτικά «Ναι».

Η ερευνητική ομάδα Sotomo του Γεωγραφικού Ινστιτούτου στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης αποφάσισε να αποτυπώσει αυτές τις διαφορές σε έναν χάρτη. Αρχικά, κατέγραψε πώς ψήφισαν πόλεις και χωριά σε συγκεκριμένα δημοψηφίσματα (π.χ. του 2002 για την είσοδο της χώρας στον ΟΗΕ και για τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων και του 2005 για το σύμφωνο συμβίωσης ομοφυλόφιλων ζευγαριών). Στη συνέχεια, ανάλογα με τα αποτελέσματα, τοποθέτησαν τις περιοχές σε ένα διάγραμμα με δύο άξονες, κάθετους μεταξύ τους. Ο ένας ήταν Αριστερά-Δεξιά και ο άλλος Συντηρητικοί-Φιλελεύθεροι. Ως αριστερές χαρακτηρίστηκαν περιοχές που με την ψήφο τους έδειξαν ότι ενδιαφέρονται για τα κοινωνικά δικαιώματα, το κράτος πρόνοιας και την ειρήνη. Δεξιές θεωρήθηκαν οι πόλεις και τα χωριά όπου οι κάτοικοι βάζουν σε προτεραιότητα το νόμο, την τάξη και την άμυνα. Με τον όρο ‘φιλελεύθεροι’ περιγράφηκαν όσοι υποστήριζαν τη διεθνή συνεργασία, την ενσωμάτωση των μεταναστών και τη μεταρρύθμιση των θεσμών. Αντίθετα, ως συντηρητικοί ορίστηκαν όσοι ήταν υπέρ της διατήρησης της εθνικής κυριαρχίας, των υφισταμένων θεσμών και της απομόνωσης των μεταναστών.

Το αποτέλεσμα ήταν να σχηματιστεί ο παρακάτω χάρτης:

Με πράσινο απεικονίζονται οι γερμανόφωνες περιοχές, με ροζ οι γαλλόφωνες και με κίτρινο οι ιταλόφωνες.

Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι οι γαλλόφωνες και οι ιταλόφωνες περιοχές βρίσκονται πιο αριστερά στις απόψεις τους από το γερμανόφωνο τμήμα, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου είναι δεξιό και συντηρητικό. Επίσης, οι πόλεις είναι πιο φιλελεύθερες από ότι η επαρχία. Ανάμεσα στις κοινότητες της επαρχίας όμως εντοπίζονται διαφορές. Άλλες είναι πιο φιλελεύθερες και άλλες πιο συντηρητικές. Οι επιστήμονες που έκαναν την έρευνα υποστηρίζουν ότι αυτό οφείλεται στη γεωγραφική τους θέση και στην ανθρώπινη κινητικότητα. Κοινότητες δίπλα σε λίμνες είναι ελκυστικές ως τόπος κατοικίας για ανθρώπους των πόλεων και για τουρίστες. Οι επαφές με τους ντόπιους έχουν ως αποτέλεσμα αυτοί να γίνονται πιο φιλελεύθεροι, με πιο ανοικτούς ορίζοντες. Αντίθετα, σε μέρη ψηλά στα βουνά οι κάτοικοι είναι πιο απομονωμένοι και δεν είναι τόσο δεκτικοί σε αλλαγές.

Ιστορικό Λεξικό της Ελβετίας

Το «Ιστορικό Λεξικό της Ελβετίας» είναι μια προσπάθεια να συγκεντρωθεί σε μορφή εγκυκλοπαίδειας όλη η γνώση για την ιστορία της χώρας. Εκδίδεται από το ομώνυμο ίδρυμα στα γερμανικά, γαλλικά και ιταλικά και τελεί υπό την αιγίδα της Ελβετικής Ακαδημίας Κοινωνικών Επιστημών και της Ελβετικής Ιστορικής Εταιρίας. Συμμετέχουν 2500 ιστορικοί και άρχισε να εκδίδεται το 2002. Ήδη έχουν εκδοθεί 8 τόμοι, ενώ και οι 13 που θα το αποτελούν υπολογίζεται να έχουν εκδοθεί το 2014. Τα δεκάδες χιλιάδες λήμματα καλύπτουν όλη την ιστορία από τα παλαιολιθικά χρόνια και αφορούν σε πρόσωπα, τόπους, γεγονότα και θεσμούς. Όλο το λεξικό προσφέρεται δωρεάν online (χωρίς τις εικόνες της έντυπης έκδοσης) και πραγματικά είναι πολύ χρήσιμο για κάποιον που ενδιαφέρεται για την ελβετική ιστορία.

link: Historisches Lexikon der Schweiz

Με το ίδιο όνομα, αλλά χωρίς να συνδέεται με τη μεγάλη αυτή προσπάθεια, υπάρχει και βιβλίο ενός καθηγητή ιστορίας, από μια σειρά ιστορικών λεξικών για τις χώρες της Ευρώπης. Η λογική είναι η ίδια (εγκυκλοπαιδικό λεξικό), αλλά το μέγεθος πολύ μικρότερο (ένας τόμος).

link για το κατέβασμα σε μορφή pdf:

Leo Schelbert, Historical Dictionary of Switzerland, The Scarecrow Press, Inc., 2007

Οι Έλληνες της Γενεύης

Το Μάιο η Καθημερινή δημοσίευσε στο περιοδικό ‘Κ’ της κυριακάτικης έκδοσής της ένα πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα για τους Έλληνες της Γενεύης.

Η απεσταλμένη του περιοδικού Άννα Γριμάνη συνάντησε αρκετούς Έλληνες που ζουν εκεί, κατέγραψε τις ιστορίες τους και άκουσε τις περιγραφές τους για τη ζωή στη Γενεύη.

Περίπου 5000 υπολογίζεται ότι είναι οι Έλληνες στην περιοχή της Γενεύης. Όπως αναφέρεται στο αφιέρωμα «Στα καντόνια της Γενεύης, του Vaud και του Valais (δικαιοδοσία του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στη Γενεύη) υπολογίζεται ότι ζουν περίπου 5.000 Έλληνες. Η εκλεκτή ταυτότητα της συγκεκριμένης ελληνικής παροικίας είναι παραδοσιακές εφοπλιστικές οικογένειες (Εμπειρίκου, Λάτση, Ανδρεάδη), επιχειρηματίες (όμως λίγοι), τραπεζίτες, ανώτατα στελέχη σε πολυεθνικές εταιρείες και ένας εντυπωσιακός αριθμός επιστημόνων ερευνητών. Αυτό το επιστημονικό δυναμικό των Ελλήνων της Γενεύης και της Λωζάννης είναι το πιο ξεχωριστό στοιχείο της ελληνικής παρουσίας στην Ελβετία. Οι περισσότερες διευθύνσεις στο Πανεπιστήμιο και στο Νοσοκομείο της Γενεύης ανήκουν σε συμπατριώτες μας».

Η σύσταση των Ελλήνων της Γενεύης είναι διαφορετική από αυτή των Ελλήνων της γερμανόφωνης Ελβετίας. Όπως λέει ο πρέσβης Κ.Τριτάρης: «Στη γερμανόφωνη, βόρεια Ελβετία, έχουμε μια ισχυρή κοινότητα περίπου 7.000 Ελλήνων, οι περισσότεροι εκ των οποίων προέρχονται από τους παλιούς μετανάστες - η δεύτερη όμως και η τρίτη γενιά έχει σπουδάσει και κατέχει κυρίως θέσεις σε επιχειρήσεις. Στη γαλλόφωνη Ελβετία, η σύνθεση της ομογένειας είναι ιστορικά εντελώς διαφορετική, ειδικότερα εδώ στη Γενεύη, οι άνθρωποι που ήρθαν πριν από πολλά χρόνια, ήταν εύποροι Έλληνες που εγκατέστησαν τις επιχειρήσεις τους και καταξιώθηκαν».

Ο Ελληνισμός είναι ιδιαίτερα ζωντανός στη Γενεύη. Το πνευματικό του κέντρο είναι το Ορθόδοξο Κέντρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Chambesy, που ιδρύθηκε πριν 40 χρόνια και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο διαχριστιανικό διάλογο. Σε απόσταση αναπνοής, ο ναός του Αγίου Παύλου είναι το σημείο της κυριακάτικης συνάντησης των Ελλήνων της Γενεύης.

Η κατοικία του Ιωάννη Καποδίστρια στη Γενεύη, στον αριθμό 10 της Rue de l'Hôtel de Ville

Το άρθρο καταγράφει αρκετούς Συλλόγους Ελλήνων και Φιλελλήνων που δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή. «Στη Γενεύη και στη Λωζάννη δραστηριοποιούνται οι εξής σύλλογοι: η Ελληνική Κοινότητα Γενεύης, που ιδρύθηκε το 1962 από τον Ιωάννη Λάτση, ο Σύλλογος Ελλήνων Γενεύης, η Ελληνική ΕΣΤΙΑ Λωζάννης, ο Σύλλογος Ελληνίδων Κυριών και ο Ελληνοελβετικός Σύλλογος Γενεύης Jean-Gabriel Eynard - μια οργάνωση που η ιστορία της πάει αρκετά πίσω, γύρω στο 1919, σε ένα γκρουπ Γενοβέζων και Ελλήνων συγκεντρωμένων, αρχικά, γύρω από τον ιστορικό και δημοσιογράφο Edouard Chapuisat. Η association ανέδειξε την ιδέα του ελληνισμού με σημαντικές εκδηλώσεις, όπως και τον φιλελληνισμό, γι' αυτό της δόθηκε συμβολικά το όνομα του φιλέλληνα Jean-Gabriel Enuard και σήμερα μετράει πάνω από 400 μέλη φιλέλληνες και Έλληνες. Kι ακόμη ο Ελληνοελβετικός Σύλλογος «Η Φιλία» και ο Ελληνοελβετικός Σύλλογος Λωζάννης, που ιδρύθηκε στο 1919 με πρόεδρο τον γιατρό Francis Messerli και με σκοπό να ενισχύσει τις σχέσεις φιλίας ανάμεσα στην Ελλάδα και το καντόνι του Vaud. Yπάρχουν επίσης το Ίδρυμα Αλληλεγγύης Λωζάννης, ο Διεθνής Σύλλογος Φίλων Νίκου Καζαντζάκη, η Επιτροπή Ελλήνων Επιστημόνων Ευρώπης, η Ελληνική Ορθόδοξη Ενορία Γενεύης, η Ελληνική Ορθόδοξη Ενορία Λωζάννης. Και βέβαια, το Φιλανθρωπικό Ίδρυμα του Ορθοδόξου Κέντρου του Chambesy. Άτυπα, αλλά με ιδιαίτερη δημιουργικότητα και ζωντάνια δραστηριοποιούνται η Θεατρική Ομάδα και ο Σύλλογος Βιβλιόφιλων Κυριών».

Προτομή του φιλέλληνα Εϋνάρδου στο Parc des Bastions, στο Palais Eynard

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι συνεντεύξεις με Έλληνες της πόλης. Γιατροί, επιστήμονες και επιχειρηματίες αφηγούνται τη ζωή τους στην Ελβετία και οι προσωπικές τους ιστορίες επιτυχίας μας γεμίζουν υπερηφάνεια για την πρόοδο των Ελλήνων της Διασποράς.

Από όλο το αφιέρωμα, θα παρουσιάσω εδώ μόνο τις περιγραφές για τη ζωή στην Ελβετία, μιας και αυτό είναι το αντικείμενο του ιστολογίου. Οι μαρτυρίες ανθρώπων που ζουν εκεί πολλά χρόνια σίγουρα είναι πολύ κοντά στην πραγματικότητα.

Κωνσταντίνος Τριτάρης, πρέσβης: «Στην Ελβετία, όπου και να σταθεί κανείς, από τη μια άκρη μέχρι την άλλη, αισθάνεται ότι βρίσκεται, όχι απλά σε ένα φιλικό, αλλά σε ένα ιδιαίτερα φιλελληνικό περιβάλλον».

Τερέζα Αγγελάτου, πρόξενος στη Γενεύη: «Τους Έλληνες τους σέβονται πολύ στην Ελβετία, βρισκόμαστε σε ένα άκρως φιλελληνικό περιβάλλον. Έπαιξε μεγάλο ρόλο και η επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας».

Tάσος Σπηλιόπουλος, γιατρός: «Η Ελβετία σου δίνει συνθήκες εργασίας και έρευνας υψηλού επιπέδου, εδώ έχεις όλα τα καλά, όμως η ζωή είναι λίγο μονότονη. Κι όπως έλεγε ο Ασημάκης Πανσέληνος «η Γενεύη είναι για τους ανθρώπους τους κουρασμένους από τη ζωή, που πάνε εκεί να ξεκουραστούν».

Γιώργος Σγουρός, απόφοιτος του Πανεπιστημίου της Πάτρας, βρίσκεται πέντε χρόνια στη Γενεύη και κάνει ειδικότητα στην ακτινολογία: «Το ελβετικό σύστημα υγείας -μια νοσοκόμα για κάθε έναν ή το πολύ δύο ασθενείς- είναι... αχτύπητο!».

Σοφία, μέλος του Συλλόγου Ελληνίδων Κυριών Γενεύης: «Η Γενεύη είναι ένα όμορφο χωριό, με τις ανέσεις μιας μεγαλούπολης. Αυτό όμως που μου λείπει είναι ο καιρός της Ελλάδας και η διασκέδαση• το κέφι, το τσαγανό που έχουμε εμείς και δεν το έχουν οι Ελβετοί…».

Ερρίκος Λυγδόπουλος, πολιτικός μηχανικός: «Στην Ελβετία δεν υπήρχε αντίδραση προς τους ξένους. Κανείς δεν μου είπε, δηλαδή, «λέγεσαι Λυγδόπουλος, δεν σου δίνουμε δουλειά». Δεν υπάρχουν ζητήματα εθνικά ούτε θρησκευτικά ούτε γλωσσικά... Με την αξία σου, λοιπόν, εάν είσαι καλός, κατακτάς το πεδίο.»

Γιώργος Τσουράπας, αντιπρόεδρος Δυτικής Ευρώπης της Procter & Gamble, κλάδος προϊόντων οικιακού καθαρισμού: «Η πόλη διευκολύνει αυτούς που ταξιδεύουν γιατί είναι μικρή και το αεροδρόμιο εύκολα προσβάσιμο. Επίσης, είναι καταπληκτικό μέρος για την οικογένεια, τα παιδιά είναι ευτυχισμένα γιατί υπάρχουν ιδανικές συνθήκες περιβάλλοντος και εκπαίδευσης».

Πάρις Καφαντάρης, αντιπρόεδρος Δυτικής Ευρώπης της Procter & Gamble: «Η ζωή είναι ήρεμη. Πάντως, η διασκέδαση που υπάρχει στην Ελλάδα, ούτε κατά διάνοια δεν υπάρχει εδώ κι αυτό μας λείπει. Οι Έλληνες στο εξωτερικό ζουν για να δουλεύουν. Οι έξοδοί μας είναι… από σπίτι σε σπίτι, σε εστιατόρια -που όσο κι αν ακούγεται περίεργο, τα ωραία κλείνουν το Σαββατοκύριακο!- ή σε κάποιο κλαμπ.»

Κώστας Λαιμός: διευθυντής Tομέα Παραγώγων επενδυτικής τράπεζας του ομίλου Rothschild: «Υπάρχει οργάνωση στην καθημερινότητα. Οι συναλλαγές με τις δημόσιες υπηρεσίες είναι εύκολες, τα σχολεία για τα παιδιά είναι πολύ καλά. Στην Ελλάδα έχουμε διάφορα κλισέ στο μυαλό μας, ότι π.χ. στην Ελβετία κάνουμε σκι και τρώμε σοκολάτες. Στην πραγματικότητα, εδώ οι άνθρωποι δουλεύουν πολύ, κοιμούνται και ξυπνούν νωρίς. Υπάρχει ανεπτυγμένη η αίσθηση του καθήκοντος και λιγότερο η λογική του «έξω καρδιά». Αυτό είναι κάτι που λείπει - το βρίσκουμε όμως πηγαίνοντας στην Ελλάδα».

Παναγιώτης Πουρναράς, διευθυντής Εσωτερικού Ελέγχου EFG Group: Παρατηρεί ότι ο μέσος Ελβετός δεν ζει καλύτερα από τον αντίστοιχο Έλληνα. «Τα σπίτια τους, ας πούμε, δεν έχουν σχέση με τα δικά μας, δεν βρίσκεις ούτε με παρκέ ούτε με γρανίτες… Η ζωή τους έχει την τάξη, την καθαριότητα, την ευγένεια, που δεν έχουμε στην Ελλάδα, αλλά λείπει η ζεστασιά των ανθρώπων. Στο ασανσέρ το πρωί, σου λένε οκτώ φορές «καλημέρα». Στην Ελλάδα δεν θα σου πει μάλλον κανείς. Εάν όμως λιποθυμήσεις μέσα στο ασανσέρ, ο Ελβετός θα σε αφήσει και θα φύγει. Ο Έλληνας θα σε σηκώσει, θα σε πάει στο νοσοκομείο, θα πληρώσει το ταξί… Έτσι εννοώ τις διαφορές». Όσο για το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Ελβετίας; «Tόσα χρόνια εδώ, δεν έχω πάει ποτέ σε δημόσια υπηρεσία, με το ταχυδρομείο και τηλεφωνικά διεκπεραιώνεις οτιδήποτε, ούτε τους βλέπεις ούτε σε βλέπουν. Λειτουργεί ρολόι το κράτος. Mέχρις εκνευρισμού καμιά φορά» !

Μιχάλης και Ελένη Μολοκότου, επιχειρηματίες: «Μας αρέσει η ησυχία, η οργάνωση, ο προκαθορισμένος ρυθμός - έτσι νιώθεις ότι η ζωή δεν έχει πολλά σκαμπανεβάσματα. Η πόλη είναι ήρεμη».